Epikteto - Manlibreto

estis tiel grave. Ĉar ĝuste la nefilozofon trompas la eksteraĵoj.

14 En via konversado vi evitu menciadi vaste kaj larĝe pri viaj propraj faroj kaj danĝeroj. Ĉar ne estas same interese por la ceteraj aŭskulti viajn aventurojn, kiel estas por vi rakonti ilin.

15 Ankaŭ evitu veki ridadon. Tia konduto ja emas al vulgareco kaj facile kondukas al tio, ke vi perdas la respekton de l' najbaro.

16 Estas riske transiri al maldelikata lingvaĵo. Kiam tio okazas, se troveblas ĝusta momento, vi riproĉu la kulpinton.

Sed alie, vi montru vian malaprobon de tia lingvaĵo per silentado, per ruĝiĝo kaj per kuntirado de la brovoj.

34 :1 Se vi ekhavas impreson de io plezura, kiel pri impresoj ĝenerale vi atentu, ke vi ne estu kuntrenata de ĝi. Sed atendigu la aferon kaj prenu iom da prokrasto por vi mem. Poste imagu ambaŭ momentojn: tiun de la plezuro kaj tiun, post la plezuro, kiam vi denove venos al vi mem kaj ekpentos. Kaj kontraŭmetu al tio, kiel vi ĝojos se vi povos rezisti, kaj kiel tiam vi laŭdos vin mem.

Se por vi venos la ĝusta momento ekpreni la agon, atentu, ke ne venku vin ĝia plaĉo, ĝia dolĉo kaj ĝia logo. Sed kontraŭmetu, kiom pli bone estas scii, ke tiun tenton vi superis.

35 :1 Kiam vi decidiĝis, ke io estas farenda, faru ĝin kaj ne hezitu esti vidata dum tion vi faras, eĉ se la plimulto pensus alie pri ĝi. Sed se kion vi farus, ne estas ĝusta, evitu tiun agon. Sed se vi agas ĝuste, kial vi timus tiujn, kiuj malprave riproĉus vin?

36 :1 Same kiel la frazoj "Estas tago" kaj "Estas nokto" en si mem estas plenaj je senco, sed sensencaj se kombinitaj, same povas esti senchave por via korpo preni ĉetable la pli grandan porcion, sed ĝi estas sensenca se temas pri ĝustaj manieroj, pri kiel decas ĉe bankedo. Do kiam vi kunmanĝas ĉe iu alia, vi memoru, ke vi ne nur atentu pri kio estas senchava por via korpo, sed ankaŭ gardu respekton por via gastiganto.

37 :1 Se vi transprenas rolon super via forto, vi malbone ludos ĝin kaj, kion vi ja kapablus, vi maltrafas.

38 :1 Same kiel ĉe promenado vi atentas, ke vi ne tretu sur najlon nek distordu la maleolon, same vi atentu, ke vian propran konvinkiĝon vi ne lezu. Se ĉe ĉiu laboro ni tion priatentos, des pli facile ni entreprenos la laboron.

39 :1 Ĉies korpo estas mezurilo pri ties propraĵo, same kiel la piedo estas mezurilo por la ŝuo. Se ĉe tio vi tenos vin, vi gardos la ĝustan mezuron; sed se vi transpaŝas ĝin, neeviteble vi finfine falos kvazaŭ en abismon. Same pri la ŝuo, se vi transpaŝas tion kio decas al la piedo, unue tio iĝas ora ŝuo, poste purpura, kaj brodita ŝuo. Ĉar kiam unufoje la ĝustan mezuron vi pasis, ne plu estas limo.

40 :1 Tuj post la dekkvara jaraĝo, virinoj estas nomataj de la viroj "damoj"; sed tuj kiam ili konsciiĝas, ke ili havas nenion krom enlitiĝi kun la viroj, ili komencas beligi sin kaj metas en tio sian tutan esperon. Estas do inde ke ni klopodu komprenigi al ili, ke ili estas respektataj nur se ili montras sin modestaj kaj pudoraj.

41 :1 Estas signo de supraĵeco, ĉiam okupiĝi pri la korpo, kiel multe sporti, multe manĝi, multe trinki, multe <atenti> pri fekado aŭ sekskuniĝo. Ĉio ĉi konsiderindas kiel necesa negravaĵo. Sed la kompleta zorgo koncernu la spiriton.

42 :1 Kiam iu malbonagas aŭ malbonparolas pri vi, memoru, ke li faras aŭ diras tion, kredante ke ĝi konvenas al li. Estas do neeble ke li sekvas vian opinion, sed ja la sian; se li do havas malĝustajn opiniojn, tio damaĝas lin, ĉar li trompiĝas. Se iu la veron prenas por malvera, tio ne estas damaĝo por la vero mem, sed por la trompiĝinto. Se vi deiras de tio ĉi, vi havos mildan juĝon pri tiu kiu skoldas vin.

Do ĉiam vi diru, kiam tio okazas: Tio estas lia vidpunkto.

43 :1 Ĉiu afero havas du tenilojn: tiun kiun vi ekprenu kaj tiun kiun vi ne ekprenu. Se via frato maljustas, tiam vi ne ekkaptu tion de la flanko, ke li agas maljuste al vi (tio ja estas la prenilo kiun vi ne prenu), sed prefere de tiu flanko, ke li estas via frato, ke li estas via kunedukito, kaj tiam vi ekkaptos ĝin je la prenilo kaptinda.

44 :1 Eldiroj kiel "Mi estas pli riĉa ol vi; do mi superas vin"; "Mi estas pli elokventa ol vi, do mi superas vin" - kondukas al nenio. Pli senchavas eldiroj kiel "Mi estas pli riĉa ol vi, do mia proprietaĵo superas la vian"; "Mi estas pli elokventa ol vi, do mia parolkapablo superas la vian".

Sed vi mem ne estas via proprietaĵo nek via parolkapableco.

45 :1 Iu haste baniĝas. Ne diru, ke malbone - sed ke haste.

Iu trinkas multe da vino. Ne diru, ke malbone - sed ke multe.

Ĉar kiel vi scius, ke estas malbone, antaŭ ol koni liajn kialojn? Tiamaniere ne okazos al vi, ke ĉe kelkaj aferoj vi juĝas laŭ unuaj impresoj kaj ke je aliaj vi konsentas <senpripense>.

46 :1 Neniam nomu vin mem filozofo kaj inter nefilozofoj ne multe parolu pri teorioj, sed agu laŭ viaj teorioj. Same dum festeno ne rakontu, kiel oni devas manĝi, sed manĝu laŭdece.

Memoru ja, ke Sokrato tiel komplete senigis sin de parademo, ke kiam homoj venis peti lin ke li konduku ilin al filozofoj, ke li tion faris. Tiom li toleris esti neglektata.

2 Kiam estiĝas ĉe nefilozofoj interparoIo pri iu filozofia teorio, vi multe silentu. Ĉar granda estas la risko, ke vi tuj elverŝos, kion vi ankoraŭ ne bone digestis.

Kiam iu diras al vi, ke nenion vi scias, kaj tio ne ĉagrenas vin, tiam vi sciu, ke vi komencas la laboron. Ankaŭ ŝafoj ja ne portas sian nutraĵon al la paŝtistoj por montri kiom ili manĝas, sed ili digestas la paŝtitaĵon interne, kaj ekstere produktas lanon kaj lakton. Ankaŭ vi do ne montradu la teoriojn al la nefilozofoj, sed ja la rezultojn el ilia digesto.

47 :1 Kiam vi kutimigis vin al sobreco koncerne la korpon, ne paradu kun tio, kaj se nur akvon vi trinkas, ne ĉiufoje diradu, ke nur akvon vi trinkas. Kaj se vi volas ekzerciĝi pri peza laboro, faru tion por vi mem kaj ne por eksteruloj.

Ankaŭ ne ĉirkaŭbraku statuojn; kaj se foje vi tre soifas, prenu fridan akvon, elsputu ĝin denove kaj ne plu parolu pri tio. 3

48 :1 Estas ja karakterize por nefilozofo neniam serĉi saviĝon aŭ damaĝon en si mem, sed ĉiam serĉi la kaŭzon ekster si. Estas karakterize por filozofo serĉi ĉiun saviĝon kaj damaĝon en si mem.

2 Signoj de iu kiu avancas, estas: neniun li kritikaĉas, neniun laŭdas, neniun kulpigas, neniun riproĉas, nenion li diras pri si mem kvazaŭ li estus io grava aŭ scia. Kiam io lin ĝenas aŭ malhelpas, li kulpigas sin mem. Kiam iu lin laŭdas, li ridetas pri la laŭdo; kiam iu lin kritikaĉas, li ne defendas sin. Li tiel moviĝas kiel malsanuloj: atenta ke nenion li movas el la saniĝantaj membroj, antaŭ ol ĝi estos firma. 3 Ĉiun deziron li forigis el si mem; kaj la malernon li rezervas nur por la kontraŭnaturaj aferoj elinter tiuj, kiuj dependas de ni. Ĉion li alfrontas malstreĉe. Al li ne gravas, ĉu li impresas stulta aŭ senscia. Unuvorte, li prigvatas sin mem kiel ruzan malamikon.