Библиотека knigago >> Старинное >> Старинная литература >> Manlibreto

Epikteto - Manlibreto

Manlibreto
Книга - Manlibreto.   Epikteto  - прочитать полностью в библиотеке КнигаГо
Название:
Manlibreto
Epikteto

Жанр:

Старинная литература

Изадано в серии:

неизвестно

Издательство:

неизвестно

Год издания:

ISBN:

неизвестно

Отзывы:

Комментировать

Рейтинг:

Поделись книгой с друзьями!

Помощь сайту: донат на оплату сервера

Краткое содержание книги "Manlibreto"

Аннотация к этой книге отсутствует.


Читаем онлайн "Manlibreto". Главная страница.


Manlibreto

de Epikteto (135 p.K.)

Elhelenigis: Gerrit Berveling


El Vikipedio, la libera enciklopedio

Книгаго: Manlibreto. Иллюстрация № 1

Epikteto  (greke Επίκτητος, K.E. 55  - ĉirkaŭ 135 ), greka stoika  filozofo el Frigio , vivanta kaj verkanta ĉefe en Romo , kie li estis sklavo de unu el la oficiroj de la imperiestro Nerono  kaj poste liberigita. En la jaro 90 p. Kr., la imperiestro Domiciano  forpelis lin kun aliaj filozofoj, kaj li ekloĝis en Nikopolis en Epiro  ( Grekio ).

Biografio

Probable naskiĝinta en Hieropolis (sudoriento de Frigio), Epikteto infane estas sklavo de Epafrodito (eks-sklavo de Nerono ) pri kiu oni diras, ke li estas kruela kaj sadisma. Tamen Epikteto povas spekti la oratoraĵojn de la stoikisto  Musonio Rufo. Poste, ankaŭ li estas liberigita en nedifinitaj kondiĉoj. Tiam li ekstudis filozofion kaj speciale stoikismon .

Sed je la jaro 89  li devas foriri de Romo  pro dekreto de Domiciano  kontraŭ la filozofoj. Al Domiciano ne plaĉas la influo, kiun havas la stoikismo  inter la oponantoj de lia reĝimo tirana. Epikteto foriras al Nikopolis en Epiro, kie li establas sukcesan lernejon. Dum pluraj jaroj li instruas per diskutadoj. Liaj samepokuloj ŝajnas havi la plej grandan estimon por la kvalito de lia instruo. Laŭ Spartiano li sekve revenas al Romo kaj amikiĝas kun imperiestro Hadriano , sed la fakto estas necerta. Laŭ la Suido , li vivas ĝis la reĝado de Marko Aŭrelio , sed laŭ Aŭlo Gelio , Epikteto jam malvivas, kiam ĉi tiu ekreĝas.

Vivante, Epiketo skribis nenion, tamen unu el liaj disĉiploj, Arriano, kolektis liajn diraĵojn kaj grupigis ilin en la verkoj sekvantaj.

Verkoj

Same kiel aliaj stoikistoj tiutempaj, Epikteto fokusis pri animsolideco kaj pri la majstrado de la interna vivo. Ĉefa verkaĵo atribuita al Epikteto estas Enĥeiridion  aŭ "Manlibreto" (esperantigita de Gerrit Berveling , eldonita de Fonto  en 2005 kiel n-ro 31 en la serio Fonto-kajeroj, kvankam pli longaj estas la kvar libroj kune titolitaj "Diskursoj" (greke Διατριβαι), kiuj estis kompilitaj de unu el liaj studentoj, Arriano (greke Αρριανος)).

La Manlibreto de Epikteto estas esperante legebla ĉi tie .

Anekdoto

Kiam li estis sklavo, foje lia mastro batis lin tiom forte, ke Epikteto diris kviete, "Se vi tiel batas vi rompos mian kruron". Poste li rompis la kruron, kaj Epikteto diris, "Vidu, ĝi estas rompita".

Vidu ankaŭ

Marko Aŭrelio . Seneko .


1 :1 El ĉio ekzistanta, kelkaj aferoj dependas de ni, aliaj ne. De ni dependas kion ni opinias, strebas, deziras kaj evitas; unuvorte: ĉio kio estas nia faro.


Ne de ni dependas la korpo, la proprietaĵo, reputacio kaj publikaj oficoj; unuvorte: ĉio kio ne estas nia faro.


2 Kio de ni dependas, tio laŭnature estas libera, ne ĝenata, ne embarasata; kio ne de ni dependas, tio estas senforta, sklava, malhelpata kaj fremda al ni.


3 Do memoru: se tion, kio estas laŭnature sklava, vi opinias libera, aŭ se la fremdan <vi opinias> propra, tiam vi estos malhelpata, vi suferos, vi embarasiĝos, vi skoldos Diojn kaj homojn, - sed se nur la propran vi opinias propra, kaj la fremdan - kio ĝi ja estas - fremda, tiam neniu povos vin iam ajn devigi al io, neniu vin malhelpos, vi skoldos al neniu, neniun vi akuzos, nenion vi faros kontraŭvole, malamikon vi ne havos, kaj neniu al vi malutilos, ĉar neniun malutilon vi sentos.


4 Se tiajn aferojn vi alstrebas, memoru, ke ne eblos atingi la celon kun malgranda peno, sed ke necesos pri kelkaj aferoj komplete rezigni kaj kelkajn provizore prokrasti. Sed se krom tio vi ankaŭ volas publikajn oficojn kaj riĉon, povas esti ke eĉ tiujn ĉi lastajn vi ne atingos, ĉar vi alstrebas la unue menciitajn. Kaj nepre vi tiam ne atingos la unuan celon, la solan kiu alportas liberon kaj feliĉon.


5 Tial tuj dekomence vi lernu diri al ĉiu malagrabla fenomeno: Vi estas nur fenomeno kaj ne la afero mem. Poste vi ekzamenu ĝin kaj distingu per la mezuriloj kiujn vi havas, el kiuj estas la precipa kaj unua: Ĉu temas pri io kio dependas de ni, aŭ ne? Kaj se estas io, kio ne dependas de ni, tiam via respondo estu aŭtomate: Do ne gravas al mi.


2 :1 Memoru, ke la deziro promesas atingi la deziraĵon, kaj la evito promesas ke oni ne trafiĝos en tion, kion oni evitas, kaj <memoru>, ke tiu, kies deziroj ne plenumiĝas, ne estas kontenta, kaj kiu trafiĝas en evitaĵon, estas malfeliĉa.


Se inter tio kio dependas de vi, vi evitas nur la kontraŭ-naturajn aferojn, vi ne trafiĝos en ion ajn kion vi evitas. Sed se vi volas eviti malsanon aŭ morton aŭ malriĉon, tiam vi estos malfeliĉa. 2 For do kun la evitado de ĉio, kio ne dependas de ni! Direktu la evitadon al la kontraŭnaturaj aferoj inter tio, kio dependas de ni. Sed provizore vi komplete forigu la deziron. Ĉar se vi ion deziras, kio ne dependas de ni, vi neeviteble malfeliĉos, dum el tio kio dependas de ni, nenio, kion indus deziri, estas en via mano.


Nur utiligu preferon kaj malpreferon, sed modere kaj sub kondiĉoj kaj sen streĉo.


3 :1 Ĉe ĉio kio vekas vian atenton, kio utilas aŭ kio plaĉas al vi, vi memoru pripensi, kio fakte ĝi estas, ekde la plej eta afero. Se poton vi deziras, do: Poton mi deziras. Ĉar se ĝi rompiĝos, vi ne embarasiĝos. Se vian infanon aŭ edzinon vi kisas, do: Homon mi kisas. Ĉar se tiu mortos, vi tiam ne embarasiĝos.


4 :1 Kiam vi entreprenas iun agon, do bone pripensu, kia estas fakte tiu ago. Se vi ekiras baniĝi, metu antaŭ vian menson, kio okazas en la banejo: la homoj kiuj ŝprucigas akvon, la interpuŝiĝantoj, la malbenantoj kaj la ŝtelantoj. Tiamaniere vi komencos vian agon kun malpli da problemoj, se jam dekomence vi diras al vi mem: Baniĝi mi volas kaj mi prigardos, ke mia agmaniero restos laŭnatura.


Tielsame do ĉe ĉiu ago. Ĉar se do ĉe la baniĝo io vin ĝenos, tiam estos memkompreneble ke vi diros: Ne nur la baniĝon mi deziris, sed ankaŭ gardi mian agmanieron laŭnatura; sed tiun mi ne povos gardi, se mi afliktiĝas pri la okazaĵo.


5 :1 Embarasas la homojn ne la aferoj mem, sed iliaj opinioj pri la aferoj.


Оставить комментарий:


Ваш e-mail является приватным и не будет опубликован в комментарии.