Kabe - Vortaro de Esperanto 1910

ne nur malbona vortaro, sed ankaŭ malbona ago". En tiu etoso kaj en tiuj cirkonstancoj, la Kabe- vortaro velis iom rande de la ŝtorm-batita maro en pli trankvilaj ondoj. La plej klarvida recenzinto estis Jean Borel, kiu havis mem leksikografiajn spertojn pro siaj laboroj pri la t.n. „germanaj vortaroj" de Jurgensen / Zamenhof: „Jen granda paŝo al tute unueca uzado de la lingvo kaj forigo de multaj eraroj kaj duboj."

Lingvo Internacia

Lingvo Internacia konkrete anoncis la libron jam antaŭ apero, sed poste ne plu recenzis

ĝin:

Vortaro de Esperanto de Kabe (D-ro K. Bein).

Ĉi tiu internacia vortaro, baldaŭ aperonta, verkita plene en Esperanto, enhavas ĉiujn vortojn de nia lingvo (radikajn kaj devenigitajn), ĝenerale uzatajn de la Esperantistoj, kun esperanta difino de ilia rekta senco kaj de iliaj ĉefaj figuraj signifoj. Multenombraj ekzemploj faras la verkon samtempe Frazeologia Vortaro. - Lingvo Internacia 1909, Okt., p. 479.

La Revuo

La recenzo de Bourlet en La Revuo donis la takton kaj estis plurfoje transprenita de aliaj gazetoj:

Esperantaj Vortaroj.

Vortaro de Esperanto verkita de Kabe Paris. Enciklopedia Vortareto Esperanta verkita de Verax Paris.

„Jen du gravaj verkoj, kiuj sin kompletigas reciproke, kaj tiel liveras kune la plej plenan kolekton de esperantaj vortoj kaj terminoj, ĝis nun aperintan.

La Vorlaro de Kabe estas vortaro

pure esperanta,

sen nacia traduko, kiu liveras la definaciojn de la vortoj en nia lingvo mem kun multaj klarigantaj ekzemploj de uzado kaj frazeologio. En ĝi, nia fama literaturisto Kabe kolektis ĉiujn vortojn de la komuna lingvo nuntempe plej uzatajn kaj rekomendindajn.

D° Kein ne intencis, farante tiun gravan laboron, liveri al la vortaristoj aŭ esplorantoj de nia lingvo materialon por studo aŭ komparo; li nur celis doni la tute bonajn fidindajn vortojn, kiujn sentime la Esperantistoj povos uzi. En tiu volumo, oni ne trovos dubajn terminojn, kies ekzisto estos eble efemera, nek ankaŭ multoblajn formojn de sama radiko, inter kiuj la leganto devos elekti;

¹¹

ĝi do certe fariĝos la ĉefa fonto, el kiu la naciaj vortaristoj ĉerpos, kaj kiu tre utilos por unuformigi la diversajn vortarojn de nia lingvo. ..." - Bourlet, Carlo. En: La Revuo 1910, p. 572. Transprenita en: Antaŭen Esperantistoj! Lima, Peruo 7-a jaro, n-ro 7 (87), 1910, p. 111-112.

Pola Esperantisto

Tri Vortaroj

[la du aliaj estas Boirac, Plena Vortaro de Esperanto, kaj Verax, Enciklopedia Vortareto Esperanta].

„La verko de D-ro Kabe sub la titolo „Vortaro de Esperanto" prezentas per si negrandan enciklopedian vortaron en kiu la leganto trovos ne nur tion kio koncernas speciale Esperanton, sed ankaŭ ĝenerale la plej uzatajn internaciajn esprimojn. Ĝi estas verkita kun grandega zorgo kaj entenas ĉion necesan, kion ni postulas de la malgranda enciklopedio. La klariga parto de la vortaro estas tiel bonege kaj zorge prilaborita, ke la vortaro de Kabe povas servi ne nur kiel verko tre utila por ĉiu esperantisto, sed ankaŭ, kiel modelo por tiuspecaj verkoj ĝenerale." - P.E., t.e. Pola Esperantisto, do probable ties redaktoro Leono Zamenhof. En: Pola Esperantisto 3-a jaro,

1910, n-ro 6-7 (Jun.-Jul.), p. 82

.

Amerika Esperantisto

Vortaro de Esperanto

(Kabe). - Here is a book long looked for and much needed. It is just a plain dictionary of Esperanto, with the definitions in the same language - just like your English dictionary with definitions in English. It is by no means an "unabridged" dictionary, but contains a larger vocabulary than the average Esperantist will find necessary in any ordinary affairs. Evidently, however, the author of the dictionary had in mind a vortaro of strictly orthodox Esperanto terms, and the expectant reader will look in vain for many words which Kabe himself uses in his writings and translations! Even the almost universal syllable,

aĉ,

is lacking. Notwithstanding this surprising conservatism, the

Vortaro de Esperanto

is a hook which every serious student of the language should possess. It contains 173 pages of two columns each, and is of excellent and careful typography - four faces of eight-point type. This work of Kabe's will be a great help to readers and writers of Esperanto, but we certainly hope to see it enlarged within a few years. It should have, in Latin and the national languages, the parent words. And since Esperanto has smashed the stuffing out of the attempt at saw-and-hatchet reforms, a little careful surgery with antiseptics wouldn't hurt us a bit! For example, if our dictionaries are to have the words

iniciati, iniciativo

and

iniciatoro,

let us quietly and consistently, with no essays or world-wide debates, put

iv

and

or

in the list of suffixes. And if we are not to recognize

iv

and

or

as suffixes, let us omit the words containing them and use

iniciato

and

iniciatinto.

If we are going to use

inspekti

and

inspektoro,

then we do use

or

as suffix, and might as well list it as such, or say

inspektisto.

Such questions are better handled in Boirac's Plena Vortaro, in which he distinguishes between words approved by the Lingva Komitato and those permitted and perhaps semi-officially approved—words which, as he expressed it in Barcelona, are still "waiting at the door" of the official vocabulary. However, the very conservatism of Kabe's Vortaro makes it quite certain that the writer who confines himself to the words therein will be sure of writing "classic" Esperanto. The accuracy of the work and the care used in its preparation are beyond all question. - s.i. En: Amerika Esperantisto 7-a vol.

1910, n-ro 6 (Jul.), p. 122

.

Bohema Revuo Esperantista

[Mallongigita eltiraĵo el la artikolo de Bourlet en La Revuo kun aldonita specimena artikolo („afabla") kaj la resumo]: „Ni volas priŝati ambaŭ verkojn [t.e. tiuj de Verax kaj Kabe] kaj precize tiun de Kabe, kiu estos pli legata, per nelonga, sed trafa frazo: Ĉu estas tio ebla, ke ni povis dum tiom da jaroj esti sen tiel utila kaj bezona verko ?" - s.i. En: Casopis ceskych esperantistŭ - Bohema Revuo Esperantista. 4-a jaro

1910, p. 126-127

:

Germana Esperantisto Vortaroj.

Tri gravaj leksikologiaj verkoj aperis dum la lastaj tempoj en Francujo. Ili estas: [1.] Boirac. ... 1909

[2.] Vortaro de Esperanto de Kabe, Paris, Hachette & Ko. Kolekto de la Revuo. Prezo 3,50 M. bindita.

Jen la senpacience atendita vortaro esperanto-esperanta de nia fama aŭtoro Kabe. Trarigardinte ĝin, ni povas diri, ke tiu grava kaj necesega verko ne trompos la esperojn de l' esperantistaro. Ĉi estas verkita kun la sperto, kiu karakterizas la ceterajn librojn de Kabe; la klarigoj de ĉiuj vortoj estas tre

--">