Bertilo Wennergren - Plena Manlibro de Esperanta Gramatiko 15.0.14

class="book">ESTR 607

ET 607

ID 609

IG 609

IĜ 614

IL 618

IN 621

IND 622

ING 624

ISM 624

IST 626

NJ 628

OBL 628

ON 630

OP 631

UJ 632

UL 634

UM 636

Prefiksoj 639

BO 639

ĈEF 640

DIS 640

EK 642

EKS 642

GE 643

MAL 645

MIS 649

PRA 650

RE 651

Afiksecaj elementoj 652

Afiksecaj radikoj kaj kunmetaĵoj 653

Afiksecaj rolvortetoj 656

Aliaj afiksecaj vortetoj 660

39. Neoficialaj afiksoj 663

39.1. Neoficialaj sufiksoj 664

AB° 664

AC 664

AL 664

ANC 665

ARI° 665

ATOR (kaj ADOR°) 665

E° 665

ED 666

EN 666

ENZ° 666

ESK 666

1 666

IĈ° 668

IF° 668

IK 669

ILION 670

ILIARD 670

IP° 670

ISTAN° 670

IT 671

IV 671

IZ 671

J° kaj PJ° 672

NOMIAL 672

OFON° 672

OID (kaj OJD°) 673

OL 673

OLOG 673

OLOGI 674

OMETR° 674

OMETRI° 674

OTEK° 674

OZ 675

T 675

TET 675

UK° 675

39.2. Neoficialaj prefiksoj 676

AFRO° 676

ANTI 676

ARĤI/ARKI 676

AŬDIO° 677

AŬTO° 677

BIO 677

DES 677

EKO 678

EŬRO° 678

HIPER 678

INFRA 678

KO 679

KVER 679

MAKRO 679

META 679

MIKRO 680

MINI 680

MONO 680

PRE 680

PROTO 681

PSEŬDO 681

RETRO 681

SAN 682

SEMI (kaj HEMI) 682

STIF° 682

TELE 682

TERMO 683

ULTRA 683

VIDEO° 683

39.3. Internaciaj afiksoj 683

Aldonoj 687

Gramatiko en la Fundamento 687

Parencoj kaj familianoj 693

Simboloj kaj mallongigoj 697

Listo de ne-PIV-aj elementoj 699

Gramatika vortareto 707

Pri la gramatikaj terminoj en PMEG. 715

Literaturo 719

Indekso 729

Enkonduko

La Plena Manlibro de Esperanta Gramatiko (= PMEG) estas verko por ordinaraj esperantistoj, kiuj volas detale studi la gramatikon, vortfaradon, skribon kaj elparolon de la Internacia Lingvo. Ĝi estas unuavice praktika lernilo, kvankam ankaŭ lingvistoj povas trovi ĝin utila.

La mallongigon PMEG multaj elparolas kiel "pomego". Ekde la 1-a de Januaro 2020 PMEG nomiĝas PMEG 2020, por ke estu klara distingo inter la unua libra eldono el la jaro 2005 kaj la dua eldono de la jaro 2020.

PMEG provas klarigi la lingvon en facila maniero. Ĝi tial uzas netradiciajn gramatikajn esprimojn (§44), kiuj estas espereble pli facilaj ol la tradiciaj vortoj. Eĉ tiaj kutimaj vortoj kiel akuzativo, substantivo kaj prepozicio for- estas. Anstataŭe PMEG parolas pri N-finaĵo, O-vorto kaj rolvorteto. Tio ne signifas, ke la tradiciaj vortoj estas malbonaj. Ili nur ne estas bezonataj en PMEG. Pri la kialoj, ke mi uzas tiajn netradiciajn terminojn, mi parolas aparte en la aldono Pri la gramatikaj terminoj en PMEG (§45).

PMEG klarigas kaj la plej bazajn aferojn, kaj tre specialajn detalojn. Ĝi provas forlasi la kutiman eŭropan perspektivon de multaj lernolibroj. Tial PMEG enhavas detalajn klarigojn de multaj aferoj, kiuj por iuj eŭropanoj eble ŝajnas memkompreneblaj.

PMEG traktas kaj modernan kaj klasikan lingvouzon. Ĝi uzas por helpi al la klarigoj abundon da ekzemploj, inter kiuj estas multege da ekzemploj el la Fundamento kaj la verkaro de Zamenhof. Ĉe ĉiu tia ekzemplo la preciza fontloko estas montrata per mallongigo. Vidu tiurilate precipe la liston de literaturo (§46).

Esence PMEG estas konservema verko, kiu multloke defendas la Fun- damentan kaj Zamenhofan lingvaĵon kontraŭ diversaj reformemaj ideoj kaj uzoj, sed ĝi ankaŭ prezentas modernajn uzojn kaj evoluojn, eĉ tiajn, kiujn iuj eble opinias tro drastaj.

Dankoj

Pri la enhavo de PMEG respondecas nur mi sola, sed helpis min multaj per- sonoj. Precipe kontribuis per valoregaj konsiloj Jorge Camacho, Markos Kramer, Birke Dockhorn, Nikolao Killing-Gunkel, Hosomi Kazuyuki, Alen Kris, Jouko Lindstedt, Francisko Lorrain, Ken Miner, Rob Moerbeek kaj Robin van der Vliet. Pri matematikaj terminoj konsilis profesoro Christer Kiselman. Krome kontribuis multaj aliaj esperantistoj per nemalhaveblaj kritiko kaj proponoj. Pri la ellaborado de la unua HTML-a versio ege helpis min Stellan Lagerstrom kaj Per Aarne Fritzon. Al ĉiuj mi kore dankas.

Fine mi volas aparte danki al Esperanto-USA (antaŭe la Esperanto-Ligo por Norda Ameriko - ELNA), kiu realigis la unuan paperlibran eldonon de PMEG en la jaro 2005.

PMEG en la Interreto

La interreta versio de PMEG troviĝas ĉe <https://bertilow.com/pmeg/>.

Liston de ŝanĝoj faritaj en la diversaj versioj de PMEG (ekde la 3-a de Majo 2018) vi trovos en aparta TTT-paĝo ĉe

<https://bertilow.com/pmeg/shanghoj.html>

Bertilo Wennergren

Skribo kaj elparolo

1. Skribo 1.1. Literoj

Espera^to uzas varianton de la latina alfabeto. Tiu varianto enhavas 28 lit- erojn. Ĉiu litero ekzistas en du formoj: majusklo (granda litero, ĉeflitero) kaj minusklo (malgranda litero):

Majuskloj: A, B, C, Ĉ, D, E, F, G, Ĝ, H, Ĥ, I, J, Ĵ, K, L, M, N, O, P, R, S, Ŝ, T, U, Ŭ, V, Z

Minuskloj: a, b, c, ĉ, d, e, f, g, ĝ, h, ĥ, i, j, ĵ, k,

l, m, n, o, p, r, s, ŝ, t, u, ŭ, v, z

Nomoj: a, bo, co, ĉo, do, e, fo, go, ĝo, ho, ho, i, jo, ĵo, ko, lo, mo, no, o, po, ro, so, ŝo, to, u, ŭo, vo, zo

La ĉi-antaŭan

--">