Антон Алешка - Маладосць

пайшоў на вуліцу.

Бразнулі дзверы сянец і высокі чалавек паказаўся на ганку. Спыніўся каля плота і стаў развешваць шэрае павуцінне сеткі.

— У рыбу збіраецеся?

Той азірнуўся і на доўгім твары яго расплылася ўсмешка.

— Не... Няхай перасушыцца хаця. У цябе як работа?

— Нічога, працуем...

— Затрымак няма?

— Затым і прышоў, што ёсць,— цішэй сказаў Валодзя і нават здзівіўся, што так лёгка ўдалося сказаць прычыну свайго прыходу.

Механік развесіў сетку, адышоўшы сказаў:

— Прысядзем на прызьбе...

Механік закурыў люльку.

— Кажы, што там...

— Дыміць... Нешта шабуршыць у маторы.

— Свечкі праверыў?

— Нават газу прабавалі, ці гарыць... Прышоў да вас — дапамажэце...

— У адным трактары?

— У адным...

Трэба з'ездзіць. Ты скокні ў гараж, няхай Пятрусевіч едзе да мяне.

Валодзя выйшаў на вуліцу, рукавом выцер потны лоб і адчуў палёгку. Ён не чакаў, што, з выгляду такі суровы, механік так клапатліва выслухае яго і будзе турбавацца хутчэй знайсці затрымку ў трактары. Стала радасна. Цяпер толькі ўбачыў ён, што на гародчыках вёскі ўтаймаваўся прыгожы веснавы адвячорак.

Каля магазіна клікнуў Пятрусевіч.

— Здароў! — і падышоўшы бліжэй, сказаў з усмешкаю.— Брыгадзіру трактарнага парка прывітанне...

— Я да цябе. Механік сказаў заправіць машыну і ў Чапліцы.

— Што здарылася?

— Затрымка з трактарам. Ты мяне пачакаеш, я дамоў забягу.

— Добра...

Валодзя абышоў мосцік, глянуў на гарод. Там стаяла пахілая старэнькая хатка з разбураным вуглом. Страха аб‘ехала, рэбрамі тырчэла пруцце. Падслепаватыя вакенцы паглядалі чорнымі шыбкамі, напалову застаўленымі цёсам.

„Якая яма“ — падумаў Валодзя.

Цяпер ён не жыве тут. Яму сельсовет даў кватэру ў святліцы раскулачанага Лагуцкага. Не хацела маці пераходзіць у святліцу, куды раней ні разу не заходзіла. Хадзіла пазычыць чаго, дык толькі і была на кухні. Ледзь угаварыў Валодзя.

Маці з радасцю сустрэла яго, спыталася:

— Валодзік, мо з'ясі чаго?

— Трэба спяшацца.

— Ты хоць нанач дамоў прыходзь. А то я тут адна ў гэтай стадоле. І Міця не едзе...

Валодзя пайшоў на выган.

Механік застаўляў скрынку з інструментам над сядзенне, пыхкаў люлькай.

— Садзіся, сынок,— звярнуўся ён да Валодзі: — Паедзем...

Імчыцца насустрач гладкая дарога. Паабапал ляжаць пукатыя, жытным руном засланыя, палеткі.

3

На пульхнай купіне каля пня ўсеўся Бонік Згіроўскі. Ён пазірае на Мацея, глуха цэдзіць:

— Не спяшайся вельмі. Усёадно брыгадзіра няма.

— Я і не вельмі.

Ён калупае арэхавай палкай мяккі поплаў і зрэдку кідае погляд на абветраны твар Мацея. Той налёг локцем на пянёк, паказаў на палетак.

— Глянь колькі кацап ускаціў. У яго і трактар не псуецца.

— А ведаеш чаму ў мяне сапсаваўся? Toe і кажу, што не ведаеш.

— Трактарыст кепскі...— выскаліў рэдкія зубы Мацей.

— Няхай,— адказаў Згіроўскі.

Ён прыўзняўся на калена, глянуў на палетак.

— Праўда, многа ўзараў. А мы?

Згіроўскі доўга глядзіць на лагчаіну, што цягнецца да лесу. 3-пад лахматых брывей глядзяць пахмурыя вочы. Ноздры варушацца. На чырвоным твары святлеюць плямы лішая, здаецца ён знарок вымурзаўся ў мел.

— Не глядзі, не ўбачыш Есіпа.

Шырокія плечы Згіроўскага ўздрыгануліся, ён спалохана азірнуўся на Мацея і моцна сплюнуў.

— Пяруна няма на цябе...

— А то што?

Згіроўскі сеў зноў на купіну, супакоіўся. Ён сваяк Лагуцкага па жонцы, а Мацей яму даводзіцца блізкім. Летась Бонік дапамагаў Лагуцкім перабрацца да граніцы, павадыром быў, ды выйшла не гладка. Стары забавіўся і пагранічнікі злавілі яго, Есіп узлескамі ўвільнуў. Аб гэтым ведае толькі Мацей. У яго на ўсякі выпадак прыхавана частка дабра Лагуцкага. Есіп абяцаў наведаць хутка і ў апошні час Згіроўскаму рупіла спаткацца, сказаць, што ў хаце яго жыве цяпер...

Есіп не падумае нават, што рэч ідзе пра Валодзю, якога ён вельмі ненавідзеў. Як падумаў пра гэта Згіроўскі, горача зрабілася. Ён згроб палку і

--">